Khi bạn có đủ đam mê và sự kiên trì, không bao giờ là quá trễ để bắt đầu lại mọi thứ. Đó là câu chuyện của 3D Generalist Lý Phượng Yến, nữ Artist bước vào con đường 3D chuyên nghiệp ở độ tuổi 29 và đã có hơn 8 năm gắn bó với nghề, gặt hái được những thành công cho riêng mình, trở thành người truyền cảm hứng cho các thế hệ trẻ yêu nghề.
Ngày hôm nay, MAAC mời bạn cùng lắng nghe những chia sẻ về hành trình tìm thấy niềm đam mê trong thế giới 3D sống động của cô Lý Phượng Yến, giảng viên bộ môn Substance Painter, Maya Modeling và Zbrush tại Học viện MAAC, đồng thời là 3D Generalist tại Studio Wa.
ĐÔI NÉT VỀ CÔ LÝ PHƯỢNG YẾN
Cô Lý Phượng Yến vốn đã có niềm yêu thích đối với lĩnh vực mỹ thuật, sáng tạo từ nhỏ. Cô cũng sớm hình thành năng khiếu vẽ và trí tưởng tượng phong phú. Tuy nhiên, xuất thân từ vùng nông thôn, không được tiếp xúc nhiều với công nghệ mới, những hiểu biết về ngành của cô khi ấy chỉ tạm gói lại trong vùng “sở thích riêng”. Phải đến khi tốt nghiệp đại học ngành Ngôn ngữ Anh, đi làm công việc văn phòng khoảng 1,5 năm và dần nhận ra “đây không phải là công việc dành cho mình”, Phượng Yến mới có đủ can đảm để bắt đầu lại niềm đam mê đã bỏ lỡ của bản thân. Khởi động những bước đi đầu tiên với lĩnh vực 2D và bén duyên với lĩnh vực 3D thông qua một người bạn quen biết qua mạng, “cô họa sĩ 2D” chính thức bước chân vào con đường 3D chuyên nghiệp ở độ tuổi 29 với vị trí đầu tiên là 3D Modeler tại Jet Studio. Trải qua hơn 8 năm làm việc, cô Yến có cơ hội được tham gia vào nhiều án lớn ở các vị trí như: 3D Generalist, 3D Modeling Leader, 3D Leader tại studio tầm cỡ tại Việt Nam, gồm: JET Studio, AR Studio, Yeah1 TV và Studio Wa. Năm 2021, cô chính thức gia nhập đội ngũ giảng viên tại Học viện MAAC, tham gia giảng dạy bộ môn Substance Painter, Maya Modeling và Zbrush, truyền cảm hứng cho các thế hệ học viên tài năng.
TỪ BỎ CÔNG VIỆC VĂN PHÒNG ĐỂ TÌM LẠI NIỀM ĐAM MÊ ĐÃ BỎ LỠ NHIỀU NĂM
Hãy quay ngược về quá khứ một chút, cô có nhớ lần đầu tiên mình biết đến lĩnh vực 3D là khi nào không?
Thật ra, tôi thích vẽ từ nhỏ. Cũng không chỉ đơn thuần là vẽ mà tôi thích những thứ liên quan đến mỹ thuật và sáng tạo. Ngoài khả năng vẽ, tôi cũng có khả năng tưởng tượng khá tốt. Mặc dù vậy, do tôi xuất thân từ vùng thôn quê nên không được tiếp xúc nhiều với công nghệ mới. Khi trở thành sinh viên, bắt đầu lên Sài Gòn học đại học, tôi vẫn chưa biết đến ngành 3D này. Mãi đến khi tôi có duyên nói chuyện với một người bạn làm họa sĩ 2D quen qua mạng xã hội, tôi mới bắt đầu biết ngành 3D có tồn tại ở Việt Nam.
Ở thời điểm đó, điều gì đã khiến cô nhận ra niềm đam mê của mình với lĩnh vực 3D và quyết tâm theo đuổi nó?
Khi bắt đầu biết về lĩnh vực 3D, tôi đã tìm hiểu sâu hơn và bị hấp dẫn từ khi nào không hay. Ở thời điểm đó, Võ Lâm Truyền Kỳ là một trong những tựa game rất nổi. Mặc dù không chơi game nhưng khi nhìn những poster game như thế, tôi cảm thấy rất thu hút. Vì thế, tôi quyết định đi theo tiếng gọi của đam mê, “chập chững” bước vào lĩnh vực 3D với khao khát có thể tạo ra những nhân vật giống như vậy. Càng đào sâu vào ngành, tôi càng mong muốn có thể “setup” một thế giới rộng lớn hay thậm chí là tạo ra những sự sống bên trong đó.
Được biết, trước đây cô theo học ngành ngôn ngữ Anh. Không biết điều gì đã khiến cô thay đổi quyết định, rẽ hướng theo đuổi đam mê của mình?
Xuất thân của tôi vốn là sinh viên ngành ngôn ngữ Anh. Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi đi làm công việc hành chính – văn phòng. Khoảng thời gian đó, tôi cảm thấy bản thân bị gò bó bởi công việc buộc phải ngồi một chỗ, lặp đi lặp lại suốt 8 tiếng. Ngày nào cũng vậy, tôi chán nản đến mức đi làm là chỉ đợi đồng hồ đến đúng 5 giờ chiều để được đi về. Qua khoảng một năm rưỡi, tôi bắt đầu suy nghĩ lại về hướng đi của mình. Tôi không thể nào cứ ngồi làm công việc như vậy được nữa. Và cuối cùng, tôi dứt khoát xin nghỉ. Lúc đó, tôi khoảng 24 tuổi.
Tôi cũng chia sẻ với gia đình rằng mình muốn dành 2 năm để hoạch định lại sở thích của bản thân. Và khi đưa ra quyết định như vậy, tôi nghĩ rằng mình đã không còn đường nào để lui nữa, bắt buộc phải tiến về phía trước.
Trong suốt 2 năm đó, tôi tập trung hoàn toàn vào mỹ thuật 2D và mảng truyện tranh. Nhìn chung, tôi cũng đã thu nhặt được một số thành tựu nhất định. Các tác phẩm của tôi cũng được đăng lên các tạp chí, báo Mực Tím và được nhiều người biết đến hơn. Tuy nhiên, khi nhìn nhận lại bản thân ở thời điểm đó, tôi cảm thấy vẫn chưa đủ. Biết điểm yếu của mình là thiếu căn bản về mỹ thuật, tôi đã tìm một người thầy, một môi trường để được đào tạo bài bản.
Thời điểm chính thức bắt đầu làm việc trong lĩnh vực 3D, cô có cảm nhận gì đặc biệt không?
Sau khi hoàn thành chương trình học khoảng 9 tháng về 3D, tôi bắt đầu làm tại Jet Studio với vị trí 3D Modeling Artist. Bước chân vào ngành khi đã 29 tuổi, tôi nhận ra rằng mình đã trễ so với rất nhiều người khác. Công ty lúc đó có không ít bạn trẻ hơn và họ thậm chí đã làm trước tôi hơn cả năm. Trong khoảng 2 năm sau đó, tôi vừa làm ở công ty, vừa học thêm vào buổi tối tại trung tâm bên ngoài để nâng cao kiến thức.
Sau khoảng thời gian vừa học vừa làm như vậy, tôi tự tin hơn với kỹ năng và hoàn toàn hài lòng với lựa chọn năm xưa. Tôi được làm việc trong mảng 3D yêu thích và bản thân mình đã không còn phải nhìn đồng hồ chờ đến giờ về nữa. Giống như người ta vẫn hay nói rằng: Khi bạn đang làm một công việc mà mình yêu thích, khi đó, bạn chẳng còn phải làm việc nữa.
CON ĐƯỜNG ĐẾN VỚI ĐAM MÊ KHÔNG TRẢI ĐẦY HOA HỒNG
Là phái nữ nhưng lại lựa chọn một lĩnh vực khá mạo hiểm, cô có nghĩ lĩnh vực 3D mà mình đang theo đuổi là một nghề an toàn? Liệu có trở ngại nào đối với phái nữ khi làm việc trong lĩnh vực này không?
Theo trải nghiệm cá nhân, tôi thấy rằng lĩnh vực 3D không kén chọn nữ giới. Tuy nhiên, khó khăn dành cho các bạn nữ khi làm việc trong ngành này là về công nghệ và phần mềm. Thông thường, họ sẽ yếu thế về hai mảng này so với nam giới. Không đâu xa, ngay chính bản thân tôi đây, dù đã làm việc nhiều năm trong ngành nhưng các khái niệm đơn giản như card màn hình, card đồ họa tôi cũng không phân biệt được. Tôi thường thấy Artist nữ có xu hướng trung thành với phần mềm mà mình đang dùng. Thậm chí có một số bạn khi bị công ty bắt buộc hay sếp yêu cầu thì mới miễn cưỡng “update”.
Nói chung, nếu như bạn nào có khả năng nắm bắt tốt công nghệ, phần mềm mới thì các bạn sẽ tiến xa hơn trong ngành. Tuy nhiên, yếu tố này cũng không thật sự ảnh hưởng quá nhiều. Nếu không thành thạo một phần mềm nào đó, các bạn có thể nhờ sự đến sự hỗ trợ từ các đồng nghiệp của mình.
Hẳn là cô cũng biết nhân sự nữ trong ngành công nghiệp 3D Animation khá ít. Vậy theo cô, điều gì khiến lĩnh vực này lại “kén” nữ giới đến như vậy?
Theo tôi, những người chọn theo đuổi 3D đa phần là vì yêu thích. Vì vậy, từ bỏ ngành này cũng là do một phần vướng bận cũng như không tìm được hướng đi trong tương lai. Tôi cũng gặp trường hợp có một bạn làm chung công ty đã bỏ công việc 3D để chuyển sang kinh doanh sau khi lập gia đình. Tôi hỏi tại sao ngành 3D thú vị như vậy nhưng bạn lại từ bỏ thì nhận được câu trả lời là vì bạn thích kinh doanh hơn.
Khi bất kỳ ai từ bỏ một công việc nào đó là do bản thân họ đã hết yêu thích, đam mê. Một lý do nữa là về lương và thời gian. Mới ra trường, bạn phải chấp nhận một mức lương khá thấp trong một khoảng thời gian rồi sau đó mới dần dần tốt hơn. Nếu như bạn có nhiều gánh lo, không thể kiên trì bước qua giai đoạn đó thì bạn cũng sẽ dễ nản và từ bỏ sớm.
Là một người trong nghề và đã có nhiều kinh nghiệm làm việc qua các dự án, cô cảm thấy cơ hội nghề nghiệp trong ngành này dành cho phái nữ ra sao?
Thật ra ngành này khá ưu ái đối với nữ giới. Các studio lúc nào cũng muốn có sự cân bằng giữa nam và nữ. Bản thân tôi cũng là một Artist nữ khi bước chân vào ngành này, tôi cũng khá lo lắng. Tuy nhiên, khi tôi vào công ty làm việc, tôi luôn được các tiền bối hướng dẫn từng chút chứ không hề có bất kỳ sự phân biệt nào. Thế nên, các bạn nữ nếu yêu thích 3D thì hãy mạnh dạn đi theo, đừng e ngại gì cả, đặc biệt là khi các bạn còn trẻ, các bạn sẽ có rất nhiều để đi thật xa cùng đam mê.
Khi nói về phái nữ, mọi người hay dùng từ “thanh xuân” để ám chỉ “thời điểm vàng”, lúc mà phụ nữ thăng hạng tốt nhất về sức trẻ, vẻ đẹp, sự nhiệt huyết, tự do để theo đuổi đam mê. Vậy theo quan điểm cá nhân, cô cảm thấy trong ngành của mình có “thời điểm vàng” nào dành cho phái nữ không?
Tôi theo chiều hướng cả hai, tức là vừa có và vừa không. Nếu các bạn còn trẻ, còn tự do, chưa vướng bận gì, cộng thêm nhiệt huyết, đam mê thì các bạn sẽ tiến được rất xa và nhanh trong ngành. Chắc chắn là khi vướng bận gia đình, con cái thì thời gian cho công việc sẽ ít đi. Tuy nhiên, nếu nhiệt huyết, đam mê của bạn vẫn còn, bất cứ lúc nào cũng có thể quay lại với nghề.
Ở công ty tôi hiện tại có hai Artist nữ đã 50 tuổi nhưng vẫn còn theo nghề. Hai leader của tôi cũng đã lập gia đình, có con cái nhưng vẫn luôn hết mình vì công việc và sẵn sàng học hỏi cái mới.
KHÁM PHÁ LĨNH VỰC 3D GIỐNG NHƯ ĐƯỢC ĐI DU LỊCH THẾ GIỚI
3D Modeling có phải là mảng mà cô yêu thích nhất không? Liệu có phải niềm hứng thú với Modeling của cô xuất phát từ sở thích mỹ thuật từ nhỏ của mình không?
Vẽ thì chỉ đơn thuần là 2D còn 3D Modeling là tạo hình nhân vật trong môi trường đa chiều hơn. Nói chung, nó giống như giúp tôi nâng tầm mỹ thuật lên vậy. Modeling giúp tôi tạo ra những sản phẩm, nhân vật theo mong muốn của bản thân. Còn các khâu khác như tạo hệ thống khung xương (rigging), diễn hoạt (animation), kết xuất (render),… giống như thổi hồn thêm vào sản phẩm, làm cho vật thể chuyển từ tĩnh sang động hay có thêm nhiều màu sắc hơn. Do đó, tôi cảm thấy rất yêu thích mảng 3D Modeling.
Liệu lĩnh vực 3D mà cô đang theo đuổi hiện tại có phải là nghề nghiệp mà cô muốn gắn bó suốt đời chưa hay cô sẽ có những kế hoạch mới mẻ hơn?
Khi bước chân vào lĩnh vực 3D, tôi tưởng tượng đây là một thế giới và mỗi mảng trong đó là một thành phố. Tôi muốn khám phá từ thành phố này sang thành phố khác. Bên cạnh đó, tôi cũng muốn khám phá “ngoại thành” giống như đi du lịch vậy, từ game qua phim, từ phim qua hoạt hình. Thế giới đó, tôi nghĩ rằng dù mình có dành cả đời để khám phá cũng không hết được.
Ở thời điểm hiện tại, tôi không còn suy nghĩ đến vấn đề cơ hội nghề nghiệp nữa. Đối với tôi, cơ hội nghề nghiệp với những người có kinh nghiệm luôn luôn rộng mở.
ANH VÕ HUY GIÁP LÀ NGƯỜI ĐÃ BẮC CẦU ĐỂ TÔI TỰ TIN BƯỚC VÀO CON ĐƯỜNG TRUYỀN CẢM HỨNG
Trải qua quá trình làm việc trong mảng 3D hơn 8 năm qua và đặc biệt là ở trong môi trường có rất nhiều đồng nghiệp nam, không biết cô có kỷ niệm nào đáng nhớ với đồng đội của mình không?
Có thể nói tôi là một người khá may mắn khi đi học gặp được thầy tốt và khi đi làm gặp được cộng tác cùng những tiền bối tốt. Mặc dù làm việc trong môi trường có rất nhiều đồng nghiệp nam nhưng cả họ và tôi đều có cùng chung sở thích, đam mê nên việc giao tiếp khá thoải mái.
Nói về kỷ niệm đáng nhớ của tôi với đồng nghiệp nam phải kể đến anh Võ Huy Giáp. Thật ra Giáp bằng tuổi tôi nhưng tôi vẫn muốn gọi bằng “anh” giống như một sự kính trọng dành cho người leader và cũng là người thầy dạy Maya Rigging trước đây của mình.
Là phụ nữ nhưng tôi luôn có suy nghĩ “mình chưa ngán ai bao giờ”. Vì vậy, tôi có thể tranh luận với bất kỳ ai, kể cả người đó có là leader. Tôi nhớ, có một lần tôi và anh Giáp tranh luận về quy trình làm việc như thế nào. Mặc dù anh Giáp đang là leader nhưng ở thời điểm đó, anh đồng ý với phương án của tôi. Còn đối với các lần tranh luận với các leader khác, tôi thường phải theo ý họ. Khi đó, tôi đã nghĩ rằng: “Nếu anh Giáp đã ở vị trí leader rồi mà vẫn còn đặt bản thân ở trong vị trí của người khác như vậy thì tại sao mình cũng không thử đứng ở góc độ của người leader như Giáp để suy nghĩ.”
Từ kỷ niệm đó, tôi cũng cân nhắc việc “tém tém” bản thân lại bớt (cười). Ở mỗi cuộc tranh luận, mình không chỉ chăm chăm bảo vệ ý kiến cá nhân mà cũng nên đứng vào vị trí của người khác để có thể nhìn nhận mọi việc từ nhiều hướng.
Lý do gì khiến cô quyết định tham gia vào mảng giáo dục và chọn MAAC làm điểm đến tiếp theo trên hành trình chinh phục lĩnh vực 3D của mình?
Thực ra thì tôi đã suy nghĩ đến việc sẽ theo ngành giáo dục từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, bản thân tôi cảm thấy chưa đủ tự tin cũng như kinh nghiệm để bắt đầu. Lúc kết thúc công việc ở Yeah1, anh Võ Huy Giáp có đưa ra lời mời về việc tham gia giảng dạy ở Học viện MAAC. Ngay thời điểm đó thì tôi chưa đồng ý đâu nhưng sau đó thì đã cân nhắc lại.
Tôi nghĩ rằng nếu như bây giờ mình chưa chịu tự tin thì đến lúc nào mới đủ sự tự tin để truyền cảm hứng cho các bạn trẻ? Nếu nhìn nhận một cách khách quan, bản thân tôi cũng đã đi trong nghề khá lâu, tích lũy kinh nghiệm được kha khá mà không chỉ ở trong phạm vi một lĩnh vực duy nhất. Nếu như tôi còn chần chừ không dám nhận đề nghị này (hợp tác giảng dạy tại MAAC) thì không biết đến bao giờ mới đủ tự tin.
Suy nghĩ như vậy, tôi đã quyết định chấp nhận thử thách và bắt đầu bước chân vào con đường giảng dạy cũng như truyền cảm hứng tại MAAC.
Vậy khi chấp nhận thử thách này, cô có gặp phải trở ngại gì ở thời điểm mới bắt đầu không?
Mặc dù biết là bản thân phải tự tin lên nhưng khi quyết định nhận công việc này, tôi vẫn cảm thấy rất run. Trước khi đến lớp, tôi phải dành thời gian để chuẩn bị, cố gắng làm sao để người mới có thể hiểu được những điều mình nói. May mắn là tôi cũng đã rút kinh nghiệm từ những người thầy dạy mình trước đây để hiểu được học viên cần gì và bản thân cần làm gì để truyền đạt kiến thức, phương pháp học tập một cách tốt nhất.
Nếu để dành một lời khuyên cho các bạn trẻ đang trên hành trình tìm kiếm đam mê, cô có muốn chia sẻ gì với các bạn ấy không?
Nếu bạn thực sự muốn theo đuổi ngành 3D, hãy cố gắng cân bằng công việc chính và những mối bận tâm xung quanh. Khi còn trẻ, hãy cố gắng học hỏi thật nhiều. Còn khi bạn đã “quá lứa” một chút hay đã bắt đầu có những vướng bận khác, hãy cố gắng gấp đôi.
Cảm ơn cô đã dành thời gian để tham gia buổi phỏng vấn ngày hôm nay. Chúc cô sẽ ngày càng thành công hơn nữa trên con đường sự nghiệp của bản thân.
Xem thêm: Hoc 3D Animation
